Το σκίτσο της ημέρας από τον Αρκά που «φλερτάρει» με το ζοφερό μέλλον της λειψυδρίας

Μια σκληρή πραγματικότητα, έρχεται να μας υπενθυμίσει με τη σημερινή του καλημέρα ο Αρκάς ⌠06-08-25⌡, η οποία αφορά στο πρόβλημα της λειψυδρίας∙ τη σκληρή αλήθεια φιλτραρισμένη μέσα από το χιούμορ του, με το δικό του γλυκόπικρο τρόπο, όπως χαρακτηριστικά το in.gr.

Σαφές το μήνυμα της απειλής της λειψυδρίας...

Το σημερινό σκίτσο του δείχνει ένα βοοειδές να έχει λυγίσει από τη ζέστη, ιδρωμένο και κατάκοπο, πεσμένο στο έδαφος πάνω σε μια άγονη γη με τον ήλιο να καίει το δέρμα του, φωνάζοντας «νερόοοοοο!…». Πάνω του είναι δυο όρνια τα οποία το γλυκοκοιτάζουν αφού λαχταρούν ως ιδανικό μεζέ, ενώ σπεύδουν και καλά να το βοηθήσουν γιατί νοιάζονται. «Νερό, ιδρωμένος; Τρελάθηκες;» λέει το ένα. «Θες να κλείσει ο λαιμός σου;» προσθέτει το άλλο.

...που χτυπά την Ελλάδα και δε φταίει (μόνο) η κλιματική κρίση

Η λειψυδρία χτυπά ανελέητα την Ελλάδα. Σε πολλές περιοχές της χώρας, έχει σημάνει συναγερμός καθώς λίμνες και φράγματα «στεγνώνουν». Τον τελευταίο 1,5 χρόνο, 39 Δήμοι έχουν ζητήσει να κηρυχτούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας λόγω του προβλήματος που αντιμετωπίζουν με τη λειψυδρία.

...το άλλοθι της κυβέρνησης για πάσης φύσεως αδράνειά της

Η έλλειψη νερού —ειδικά αρδευτικού, αλλά όλο και συχνότερα και υδρευτικού— δεν οφείλεται αποκλειστικά σε φυσικά αίτια, όπως η ξηρασία ή η μείωση των βροχοπτώσεων. Η απουσία σύγχρονων αρδευτικών και υδροδοτικών έργων, καθώς και η ανύπαρκτη συντήρηση των ήδη υπαρχόντων, έχουν μετατρέψει πολλές περιοχές της χώρας —αγροτικές και τουριστικές— σε άνυδρες ζώνες.

Πρόκειται για το αποτέλεσμα χρόνιων πολιτικών αποφάσεων και ελλείψεων στις υποδομές από τις κυβερνήσεις της χώρας, σημειώνει το in.gr. Όπως η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, να προσθέσουμε εμείς, που χρησιμοποιεί συστηματικά την κλιματική κρίση ως άλλοθι για πάσης φύσεως αδράνειά της.

Λειψυδρία SOS | Στη 19η θέση παγκοσμίως η Ελλάδα

Όπως προκύπτει από μελέτη του World Resources Institute και έκθεση της Deloitte για τη διαχείριση των υδάτων στην Ελλάδα, η χώρα μας κατατάσσεται στην 19η θέση παγκοσμίως ως προς τον κίνδυνο εμφάνισης λειψυδρίας, με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής να επιδεινώνουν δραματικά την κατάσταση τόσο από την πλευρά της προσφοράς όσο και της ζήτησης. Κύριοι παράγοντες του προβλήματος, η μείωση των βροχοπτώσεων και η αυξημένη κατανάλωση νερού για άρδευση και γενικές χρήσεις τους.

Η τελευταία, η οποία πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της ελληνικής κυβέρνησης και αποκαλύφθηκε από το ΑΠΕ-ΜΠΕ στα τέλη του περασμένου Μάη, υπογραμμίζει τις σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα σε σχέση με την επάρκεια των υδάτινων πόρων.

Απώλειες δικτύων και αυξημένη κατανάλωση ελέω τουρισμού

Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα κατέγραψε υπερδιπλασιασμό των απολήψεων νερού για ύδρευση (+139%) την περίοδο 2001-2022.

Η αύξηση αυτή αποδίδεται κυρίως στην έντονη τουριστική δραστηριότητα, την άνοδο της κατά κεφαλήν κατανάλωσης και τις μεγάλες απώλειες στα δίκτυα διανομής, οι οποίες αγγίζουν το 50%.

Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο σε περιοχές με αυξημένες τουριστικές ροές, όπως οι Κυκλάδες, όπου η κατανάλωση αυξάνεται κατακόρυφα το καλοκαίρι, ενώ οι διαθέσιμοι υδάτινοι πόροι είναι περιορισμένοι.

Υψηλή κατανάλωση αρδευτικού νερού

Η χώρα δαπανά τον μεγαλύτερο όγκο νερού ανά εκτάριο αρδευόμενης γης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ξεπερνώντας κατά πολύ άλλες μεσογειακές χώρες με παρόμοια κλιματικά χαρακτηριστικά.

Παρά τη μείωση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων τα τελευταία χρόνια, οι απολήψεις νερού για άρδευση παραμένουν υψηλές λόγω της αυξημένης θερμοκρασίας, των μεγαλύτερων αναγκών σε νερό ανά καλλιέργεια και των παλαιών δικτύων άρδευσης, που συχνά ξεπερνούν τα 20 χρόνια ζωής.

Ανησυχητική μείωση των επιφανειακών υδάτων

Παράλληλα, η διαθεσιμότητα επιφανειακών υδάτων έχει μειωθεί σημαντικά. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η άντληση υπόγειων υδάτων αυξήθηκε κατά 80% μεταξύ 2000 και 2022, φτάνοντας τα 6.221 εκατ. κυβικά μέτρα ετησίως, ενώ η χρήση επιφανειακών υδάτων μειώθηκε κατά 40% την ίδια περίοδο. 

Αυτή η ανισορροπία προκαλεί έντονη πίεση στα υπόγεια υδατικά αποθέματα και αυξάνει τον κίνδυνο υφαλμύρισης των υδάτων, ειδικά σε περιοχές με εντατική γεωτρητική δραστηριότητα.

Επικίνδυνα χαμηλά αποθέματα στους ταμιευτήρες

Η κατάσταση επιδεινώνεται από τη μείωση των αποθεμάτων νερού στους ταμιευτήρες των υδροηλεκτρικών της ΔΕΗ, οι οποίοι χρησιμοποιούνται τόσο για την παραγωγή ενέργειας όσο και για άρδευση.

Παρά τις αυξημένες βροχοπτώσεις των τελευταίων μηνών, τα αποθέματα παραμένουν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, γεγονός που απειλεί τόσο την επάρκεια νερού όσο και το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας.

Γιώργης Χρήστου